کشت و پرورش درخت زردآلو
درخت زردآلو – Prunus armeniaca Rosaceae
مقدمه : درخت زردآلو نام علمی : Prunus armeniaca Rosaceae جزو درختان میوه ده میباشد.
به نقل از برخی منابع بومی چین میباشد و گفته میشود هنوز هم به صورت وحشی در این مناطق میروید و درخت در اوائل قرن اول میلادی به آسیا و اروپا راه یافته ، در برخی منابع دیگر نیز زادگاه اصلی این درخت را ارمنستان، ایران و مصر معرفی کرده اند . درخت زردآلو تا ارتفاع ۵ متر میرسد.
این درخت دارای برگهای خزان کننده به شکل قلب نوک تیز و به رنگ سبز روشن مایل به زرد میباشد و جوانه های زردآلو نسبت به جوانه های سایر دانهدارها کوچکتر است٬ برگهای انتهایی نیز به رنگ قرمز دیده میشوند که یک مشخصه برای شناسایی این درخت است.
شکوفههای زردآلو درشت٬ تک گله و دارای دنباله دراز هستند و به رنگ سفید متمایل به قرمز است٬ این درخت دارای گلهای مذکر و مونث است. میوه آن گوشتی و زرد رنگ ، با طعمی مطبوع و شیرین بوده و در اواسط تابستان می رسد و به همین دلیل به آن طلای تابستان نیز میگویند٬ لازم به ذکر است که میوه درخت زردآلو بیشتر روی شاخه های یک ساله قوی دیده می شود.
هسته زردآلو صاف قهوه ای و بیضی شکل است. در داخلهسته مغز آن قرار درد که طعم آن گاهی شیرین و گاهی تلخ می باشد و دارای ۴۰ درصد روغن ، مقداری پروتئین ، قند و ویتامینهای آ و ث و کبالت میباشد .
انواع زردآلو :
زردآلو انواع متفاوتی دارد که از میان آنها به موارد زی میتوان اشاره نمود. زردآلو بادامی / زردآلو قیفی / زردآلو درشتی / زردآلو نخجوان / زردآلو شکر پاره
شرایط کاشت٬ نگهداری و تکثیر :
این درخت در هوای معتدل گرم بهتر از نقاط دیگر رشد می کند در نقاط سرد باید آن را در مقابل آفتاب کاشت. در زمینهای قابل نفوذ و گرم٬ بهتر از زمینهای رسی و مرطوب رشد کرده و محصول میدهد.درخت زردآلو در سالهای اول رشد و بخصوص در فصل رشد به آبیاری فراوان نیاز دارند.
لازم به توضیح است که آبیاری این گیاه به روش کرت بندی نباید صورت گیرد زیرا هم به ریشهها اجازه تنفس داده نمی شود و هم از طریق تماس مستقیمی که طوقه با آب دارد درخت را بیمار می کند .
در باغ زردآلو٬ فاصله بین این درختان از یکدیگر ۶ تا ۷ متر منظور می گردد پایه های انتخابی برای زردآلو ، بادام و هلومی باشد ولی پایه زردآلو مناسبتر است.
تکثیر این گیاه به دو طریق انجام میپذیرد:
از طریق کاشت مستقیم بذر از طریق پیوند زدن که شیوه دوم محصول بهتری داده و رواج بیشتری دارد. درخت زردآلو به زخم بسیار حساس است به طوری که در صورت ایجاد کوچکترین زخم٬ مورد حمله آفات قرار میگیرد. اگر چنانچه پوسته براحتی جدا شود یا اینکه تنه حالت پوکی داشته باشد درخت بیمار است .
تکثیرِ درختِ زردآلو : درختِ زردآلو از هستۀ آن پرورش داده میشود، یعنی همان شیئِ سنگ مانندی که در وسطِ میوۀ آن قرار دارد. ۳ تا ۴ سال نیز طول میکشد تا گیاه از مرحلۀ نهال بودن به درختی که بارِ میوه میدهد، انتقال یابد. مانندِ سایرِ درختانِ میوه مردم دوست ندارند که این مدتِ طولانی را منتظر بمانند؛ آنها به گلخانهها رفته و درخت هایِ جوانِ زردآلو را خریداری میکنند و در باغ یا باغچهشان میکارند. درختانِ کوچکی که در گلخانهها موجودند، دو سال سن دارند.
درختِ کوچکی که از گلخانه خریداری میکنید به دو سالِ دیگر زمان نیاز دارد تا اولینِ بارِ میوۀ خود را تولید کند.
نکته مهم: میوه هایِ درختِ زردآلو بر رویِ چوبِ سالِ دوم رشد میکنند. این امر را در هنگامِ هرس کردنِ درخت، به خصوص در سال هایِ اولِ زندگیاش، مدِ نظر قرار دهید. آیا تصمیم دارید درختِ زردآلوتان را از هستۀ آن رشد دهید.
در اینجا به شما آموزش میدهیم که چگونه این کار را انجام دهید:
ابندا هستۀ زردآلو را به مدتِ ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. هسته را در میانِ دستمال کاغذیهای مرطوب، ماسۀ مرطوب و یا کودِ گیاهی مرطوب قرار داده و در ادامه آن را داخلِ یک کیسۀ پلاستیکی در بسته بیاندازید. سپس آن را حداقل به مدتِ ۱ ماه داخلِ یخچال قرار دهید. پس از یکماه هستهتان برایِ کاشت و پرورش در خاک آماده است.
کاشتِ درختهای زردآلو :
منطقهای را در باغ یا باغچۀ خود انتخاب کنید که در معرضِ نورِ کاملِ آفتاب قرار دارد. یک چالۀ عمیق در آن قسمت حفر کنید. در صورتِ امکان مقدار زیادی کودِ کمپوستِ اضافه نشده به آن بیافزایید. آن را به خوبی با خاکِ ساده مخلوط کنید.
اگر نهالی که خریدهاید در گلدان قرار دارد به آرامی گلدان را بشکنید تا بتوانید ریشهها را خارج کنید؛ این کار را به گونهای انجام دهید که به ریشهها آسیبی وارد نشود. اگر ریشۀ نهالتان در پلاستیک است، پلاستیک را درآورید و ریشهها را به آرامی از هم باز کرده و داخلِ گودالی که حفر کردهاید، قرار دهید. سپس داخلِ گودال را با خاک پُر کنید، تا سطحِ خاک به آن قسمت از از گیاه که قبلاً نیز در گلدان با خاک پوشانده شده بود برسد. در صورتِ نیاز میتوانید خاکِ بیشتری اضافه کنید.
چگونه درختِ زردآلو را پرورش دهیم :
هنگامی که درختِ زردآلویتان را کاشتید، باید به سرعت رشد کند. توصیه میکنیم که نهال را در سالِ اولِ زندگیاش به یک تیرکِ قائمِ چوبی ببندید؛ زیرا باد هایِ شدید میتوانند نهالتان را خم کنند و موجب شوند که تنۀ آن با زاویه و کج رشد کند.
بادهای بسیار شدید همچنین ممکن است موجبِ نوسان تاب خوردنِ نهال و آسیب دیدنِ ریشه هایِ آن شوند. به این گیاه در اواخرِ زمستان و اوایلِ پاییز و سپس در هنگامِ میوه دهی تقویت کننده بدهید. هر بهار قبل از باز شدنِ جوانهها به درختتان، روغن هایِ غیر فعالِ مخصوصِ درختانِ میوه را اسپری کنبد؛ این کار بسیاری از آفات را از بین میبرد. ما شدیداً توصیه میکنیم که برنامۀ اسپری کردن هم برایِ جلوگیری از آفات و هم برای بیماریهای درخت صورت بگیرد.
اگر از اسپری هایِ مخصوصِ آفات و یا بیماریها استفاده میکنید، دستورالعمل هایِ نوشته شده بر رویِ برچسب را با دقت رعایت کنید. در هنگامِ سمپاشی و اسپری کردن نیز از لباسها و ماسکِ محافظ استفاده کنید. میوهها را قبل از اینکه کاملاً برسند از درخت جدا کنید. آنها به محضِ چیدن نرم و رسیده میشوند. نگه داری و ذخیره سازی میوهای که هنوز سفت است آسانتر است. میوهها را در مکانی خنک و خشک و به دور از نورِ آفتاب ذخیره سازی کنید.
هرس کردنِ درختِ زردآلو :
همانندِ همۀ گیاهان، هرس کردنِ درختانِ مستقر شده برایِ سلامتِ آنها مفید است. این کار به محصول دهیِ بیشتر منجر میشود. درختِ زردآلو را سالانه در اواخرِ زمستان و یا اوایلِ بهار، قبل از اینکه رشدِ درخت در سالِ جدید آغاز شود، هرس کنید. ابتدا شاخه هایِ مرده و یا ناسالم را از درخت جدا کنید. مناطقی را که در آن رشدِ شاخهها بسیار زیاد است را نیز هرس کنید.
این کار به رسیدنِ نور خورشید و جریان یافتنِ هوا به کلِ قسمت هایِ درخت کمک کرده و به سلامت و رشدِ عمومیِ آن کمک میکند. شما همچنین میتوانید شاخهها را به منظورِ شکل دهی به درختتان هرس کنید.
نکته: هنگامِ هرس کردن به یاد داشته باشید که میوهها بر رویِ چوبِ سالِ دوم رشد میکنند. بنابراین در سال هایِ اولیۀ عمرِ درختتان آن را به صورتِ مختصر و سبک هرس کنید تا محصول دهیِ آن را به حداکثر برسانید.
مواد مغذى موجود در زردآلو از چشمها و قلب حفاظت مىکنند و فیبر موجود در آن علیه بیمارىها مبارزه مىکند. زردآلو منبع غنى بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A ) است. زردآلوهایى که رنگ نارنجى تیره دارند، حاوى بتاکاروتن بیشترى هستند. مواد غذایى حاوى بتاکاروتن باعث کاهش خطر بروز بیمارىهاى قلبی، سکته، آب مروارید و بعضى سرطانها مىشوند. مقادیر بالاى بتاکاروتن و لیکوپن موجود در زردآلو باعث مىشود غذاى مفیدى براى حفظ سلامتى قلب باشد.
این دو ماده به عنوان آنتىاکسیدان، از اکسیداسیون LDL، کلسترول و بروز بیمارى قلبى جلوگیرى مىکنند. بتاکاروتن در بدن، به ویتامین A تبدیل مىشود. پس مىتوان گفت زردآلو منبع غنى ویتامین A است که در حفظ بینایى چشم موثر است و به عنوان یک آنتى اکسیدان قوى جلوى تخریب سلولها توسط رادیکالهاى آزاد را مىگیرد. زردآلومنبعغنىبتاکاروتن است.
لذا در تقویت بینایى چشم، جلوگیرى از بروز بیمارىهاى قلبى و آب مروارید موثر است. رادیکالهاى آزاد، عدسى چشم را تخریب مىکنند و باعث بروز آب مروارید مىشوند یا اینکه ذخیره خونى چشمها را از بین برده و باعث تخریب بافت چشم مىشوند. زردآلو حاوى فیبرهاى محلول در آب است.
مطالعات نشان مىدهد مصرف فیبرهاى محلول باعث حفظ قند خون در مقدار طبیعى و کاهش کلسترول خون مىشود. فیبر موجود در زردآلو از بروز یبوست و بیمارىهاى رودهاى جلوگیرى مىکند. برگه زردآلو سرشار از پتاسیم است. مصرف مواد غنى از پتاسیم باعث تنظیم فشارخون مىشود.
زردآلوى رسیده به علت دارا بودن ویتامینهاى گروه B براى درمان بیمارىهاى عصبى و روحی، بى خوابی، خستگى شدید، گیجی، فراموشى و… مفید است. میوه و هسته شیرین زردآلو به علت دارا بودن ویتامین Cبراى تقویت بدن، رفع اختلال در رشد کودکان و جلوگیرى از خونریزى لثه موثر است و به علت داشتن آهن در خون سازى موثر است.
سایر خواص درمانى زردآلو :
-تصفیه کننده خون است. عروق را باز مىکند و ملین است. – بوى بد دهان را رفع مىکند. تب بر است. به علت داشتن کبالت براى کم خونى مفید است. – التهاب مفاصل را برطرف مىکند. ضد نرمىاستخوان است. براى قلیایى کردن بدن مفید است. – زردآلو به علت داشتن مقدارى اسید سالسیلیک، براى درد مفاصل و رماتیسم مفید است. – زردآلو، خنک و اشتها آور است. – زردآلو، باعث رفع تشنگى و عطش مىشود. – براى رفع یبوست و بواسیر مفید است. – مصرف برگه زردآلو سبب هضم غذا مىشود و از یبوست جلوگیرى مىکند. براى مصرف برگه، ابتدا آن را با آب بشویید. سپس آن را در آب خیس کنید و بگذارید یک شب بماند. سپس یک دانه لیموترش در آن بیندازید و صبح ناشتا، برگه خیس خورده را همراه با آب آن میل کنید که براى رفع یبوست بسیار مفید است. – حرارت درونى بدن را پایین مىآورد. – برگه زردآلو باعث هضم غذا مىشود.
تذکراتى در مورد مصرف زردآلو :
– از زیاده روى در مصرف زردآلو خوددارى کنید، زیرا مصرف زیاد آن در هضم مواد غذایى ایجاد اختلال کرده و دچار اسهال مىشوید. – افرادى که ناراحتى کبدى دارند، باید از زیاد خوردن زردآلو پرهیز کنند. – هسته تلخ زردآلو مواد سمىبه نام اسید سیانیدریک و اسید پروسیک دارد. لذا خوردن هسته تلخ زردآلو خطرناک است. – مصرف زیاد زردآلو باعث ایجاد لکهاى سفید پوستى مىشود.
– زردآلو از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است، لذا براى سرد مزاجان مضر است. – کسانى که دچار سوزش یا نفخ معده هستند، از مصرف زیاد زردآلو پرهیز کنند. – زردآلو به طور کلى دیرهضم و نفاخ است. بنابراین اشخاص مسن و کودکان باید از خوردن زیاد آن پرهیز کنند. – زردآلو را همیشه قبل از غذا بخورید و هستهاش را نیز همراه آن مصرف کنید، زیرا هسته شیرین زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آن را آسان مىسازد. – این میوه را هنگام ناشتا وبا معده خالى نخورید، زیرا سبب دل پیچه مى شود. – زردآلوى کال و نرسیده دیرهضم و نفاخ است. همچنین ترشح اسید معده را افزایش مىدهد و باعث ترش کردن معده مىشود.
هرگز زردآلو را بعد از غذاهاى سنگین نخورید. – بعد از خوردن زردآلو آب سرد ننوشید یا با آب سرد استحمام نکنید، زیرا باعث ایجاد گاز و نفخ در معده مىشود. – اگر بعد از خوردن زردآلو دچار سنگینى و نفخ معده شدید، فورا مقدارى زیره را دم کرده و میل نمایید یا مقدارى عرق زیرها عرق نعنا بخورید.
خواص درمانی هسته و برگ زردآلو :
هسته زردآلو از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک ، و برگ و گل آن سرد و خشک است .
• هسته زردآلو تقویت کننده قوای جنسی است. • اگر چند قطره از روغن هسته را در گوش بچکانید ، صداهای گوش را از بین برده و سنگینی گوش را درمان می کند. • روغن هسته برای نرم کردن پوست مفید است . • روغن هسته اگر تلخ باشد ، کرم معده و روده را از بین می برد. • روغن تلخ هسته ورم مقعد را از بین برده و سنگ مثانه را خرد می کند. • دم کرده برگ زردآلو برای قطع اسهال مفید است . • برای تسکین درد گوش ، چند قطره از دم کرده برگ زردآلو را در گوش بچکانید . از زردآلو میتوان برگه ، کمپوت و نکتار زردآلو تهیه کرد.
منبع : http://keshavarzirooz.ir/post-۶۶۷.aspx